Grupy energetyczne wyprzedają aktywa nie związane z ich podstawową działalnością. Ten proces potrwa jeszcze lata, bo nadal mają do zbycia dziesiątki spółek. Wiele z nich przed sprzedażą przejdzie konsolidację.
Elektroenergetyka jako zamożna branża przez lata obrosła firmami serwisowymi, transportowymi, dziesiątkami ośrodków wczasowych, firmami medycznymi.

Część z nich to spadek po rozbudowanej aktywności socjalnej, inne powstawały jako usługowe uzupełnienie podstawowej działalności w imię nie zawsze uzasadnionej samowystarczalności. Jak dobrze poszukać na listach aktywów firm energetycznych, i dziś znajdziemy biura podróży i hotele, sanatoria i firmy medyczne, ale także... producenta wody mineralnej.

Powstanie grup energetycznych kazało się menedżerom na dobre zastanowić, co z tym dodatkowym majątkiem zrobić.

W każdej z grup, które powstały w 2007 roku - PGE Polska Grupa Energetyczna, Enea, Energa - znalazło się bowiem po kilkadziesiąt lub więcej spółek, które z oczywistych względów nie są niezbędne do prowadzenia podstawowej działalności, a którymi zarządzanie pochłania czas, energię i generuje koszty. Zaczęła się wyprzedaż zbędnego majątku.

Wyprzedaż kosztów

- Przede wszystkim przestajemy się zajmować rzeczami, które z naszej perspektywy są zbędne - deklaruje Tomasz Zadroga, prezes zarządu PGE. - Mamy się zajmować szeroko rozumianą energią elektryczną i chcemy pozyskać z tego środki na inwestycje w podstawowym biznesie. To po pierwsze. Po drugie chcemy przestać tracić czas na spółki, na których się nie znamy i nie chcemy się tym zajmować.

Dotychczas grupa sprzedała 30 firm, a sześć postawiła w stan likwidacji. Na razie ze zbycia zbędnego majątku uzyskała mniej niż 200 mln zł. PGE, mimo że energicznie wyprzedaje aktywa "nieenergetyczne" już od wielu miesięcy, to na koniec września wykazała jeszcze ponad 40 spółek, które nie są związane z jej podstawową działalnością.

Trwa ich konsolidacja... Można się domyślać, że branżowe integrowanie zasobów ma służyć uzyskaniu lepszych warunków przy sprzedaży.

Za wyprzedaż i restrukturyzację kosztową wziął się też Tauron Polska Energia.

Program redukcji kosztów, który w latach 2010-12 ma przynieść grupie miliard złotych oszczędności, realizowany jest, jak twierdzi spółka, zgodnie z planem. W III kwartale 2010 r. redukcja kosztów wyniosła 93 mln zł, a narastająco od początku roku 235 mln zł. Jednym z obszarów pozyskiwania oszczędności jest ograniczenie działalności niepodstawowej. Tauron przeznaczył do sprzedaży ośrodki wczasowe m.in. w Piwnicznej Zdroju, Szklarskiej Porębie, Pobierowie, Kudowie Zdroju, Ustce oraz około 30 spółek, w których Grupa Tauron posiada udziały.

- Sprzedawane są i będą przede wszystkim aktywa nieenergetyczne. Rynek wykazuje różny stopień zainteresowania w stosunku do każdego z rodzajów aktywów - mówi Paweł Gniadek, rzecznik Tauronu Polskiej Energii. - Aktualnie na przykład bardzo niewielkie zainteresowanie dotyczy obiektów o charakterze socjalnym.

Dotychczas przychody ze sprzedaży spółek zależnych w Grupie Tauron wyniosły kilkaset tysięcy złotych. Ponadto sprzedano trzy obiekty wypoczynkowe: w Czchowie, w Pilicy i w Józefowie Jeziornej za ponad 2,5 mln zł. PGE, Tauron i Enea są spółkami publicznymi i niechętnie ujawniają plany sprzedaży, a nawet fakty podpisania umów, zanim wejdą one w życie. Trudno więc ocenić, na jakim etapie są niektóre transakcje.

Atrakcyjne aktywa niewątpliwie znajdują nabywców. Na przykład we wrześniu tego roku PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna sprzedała Towarzystwo Gospodarcze BEWA, czyli producenta m.in. wody źródlanej.

Komplet idzie łatwiej

Ruch w interesie widać też w Enei. W połowie grudnia Enea będzie sprzedawała spółkę teleinformatyczną ITSERWIS z Zielonej Góry. Cena wywoławcza wynosi nieco ponad 9,5 mln zł. W czerwcu Enea postawiła w stan likwidacji spółkę Finea, której przedmiotem działalności była windykacja należności. Enea przeprowadza też sporo transakcji związanych z podwyższaniem kapitałów zakładowych swoich spółek, co wygląda niekiedy jak przygotowanie do sprzedaży. Enea odmówiła jednak informacji o przyczynach tych decyzji.

- Enea informuje o kierunkach działań strategicznych, natomiast nie ujawnia informacji szczegółowych dotyczących realizacji tej strategii. To jest tajemnica spółki - powiedział Paweł Oboda, rzecznik Enei.

Przy analizie majątków grup energetycznych nie związanych z ich podstawową działalnością rzuca się w oczy spora liczba hoteli, ośrodków wczasowych i firm medycznych. Enea na przykład ma hotel Edison w Baranowie pod Poznaniem czy Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Centrum Rehabilitacyjno-Wczasowe Energetyk w Inowrocławiu. Z kolei należąca do PGE firma Bestur ma trzy obiekty, a w tym Ośrodek Sportu i Rekreacji Wawrzkowizna.

Do PGE należy m.in. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej MegaMed w Bełchatowie.

- Rozmawialiśmy z potencjalnymi nabywcami i wygląda, że prościej będzie sprzedać skonsolidowane spółki. Wygląda na to, że mamy około 30 obiektów z branży hotelarskiej, więc pod względem liczby obiektów jesteśmy operatorem numer jeden w Polsce - powiedział prezes Tomasz Zadroga.

Podobnie - przynajmniej w medycynie, a chodzi o holding Elvita - postępuje Tauron.

Aktywa te grupa planuje upublicznić poprzez giełdę lub sprzedać w inny, korzystny sposób. Decyzje ostateczne jeszcze nie zapadły.

Po cichu konsoliduje się też Energa, ale przynajmniej na razie raczej nie z myślą o sprzedaży. Podobno zaawansowana jest koncepcja konsolidacji przez płocki ZEP Handel (zajmujący się dostarczaniem m.in. towarów do budowy, modernizacji i eksploatacji sieci) innych firm z Grupy Energa prowadzących zbliżoną działalność. Tego typu aktywa, bliższe działalności podstawowej grup energetycznych, także inni potentaci rynku zechcą zapewne zachować u siebie.

- Spółki prowadzące działalność remontową, eksploatacyjną, licznikowo-pomiarową oraz transportową pozostaną w Grupie Tauron ze względu na bezpośrednie wsparcie działalności podstawowej - mówi Paweł Gniadek.