Efektywne zarządzanie energią w przemyśle i ciepłownictwie jest celem każdego przedsiębiorstwa, bo przekłada się na oszczędność energii i daje wymierne korzyści finansowe. No i można czerpać korzyści z uzyskania Białego Certyfikatu, jak potocznie nazywa się świadectwa efektywności energetycznej, wydawane przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki za inwestycje poprawiające efektywność energetyczną.

Biały certyfikat korzyści

Podczas 13 edycji Forum Biomasy i Paliw Alternatywnych w Ciepłownictwie, Energetyce i Przemyśle, zorganizowanego 21-22 marca w Krakowie przez powermeetings.eu o zasadach wydawania świadectw efektywności energetycznej, kto może się o nie ubiegać i jakie uzyskać potencjalne korzyści  mówił Paweł Wysokulski z ARP ENERGIA.  

- Podstawą prawną umożliwiającą pozyskiwanie świadectw efektywności energetycznej jest ustawa o efektywności energetycznej z 20 maja 2016 roku – mówił prelegent. - Stanowi ona wdrożenie Dyrektywy 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej oraz rozporządzenia Ministra Energii w sprawie szczegółowego zakresu i sposobu sporządzenia audytu efektywności energetycznej oraz metod obliczania oszczędności energii. Świadectwo efektywności energetycznej może zostać przyznane każdemu, kto zamierza zrealizować inwestycję mającą na celu zwiększenie efektywności energetycznej minimum o 10 Toe (tona oleju ekwiwalentnego) w ciągu roku – 116,300 MWh/rok lub 418,680 GJ/rok. Ubiegać się o nie może przedsiębiorca, który jest przed rozpoczęciem inwestycji, tzn. nie podjął wiążących umów z dostawcą urządzeń / wykonawcą. Musi zostać zachowany tzw. efekt zachęty. Ustawa dopuszcza składanie wniosku na jedno przedsięwzięcie lub na przedsięwzięcia tego samego rodzaju. Wniosek może obejmować kilka przedsięwzięć, ale tego samego rodzaju jak np. modernizacja oświetlenia w kilku obiektach i na kilku terenach (w kilku innych spółkach), ale nie może obejmować różnych przedsięwzięć np. zagadnień cieplnych i elektroenergetycznych. Do przyznania świadectwa  kwalifikują się: modernizacja lub wymiana oświetlenia, modernizacja oraz automatyzacja procesów technologicznych i produkcyjnych, ograniczenie strat związanych z poborem, przesyłem oraz dystrybucją energii elektrycznej, odzysk energii z procesów produkcyjnych, termomodernizacja budynków, obiektów, urządzeń produkcyjnych, modernizacja systemów chłodzenia i wentylacji, wymiana maszyn i urządzeń przemysłowych, wdrażanie systemów zarządzania energią, wymiana pojazdów służących do transportu drogowego lub kolejowego. Pełna lista szczegółowego wykazu przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej znajduję się w Obwieszczeniu Ministra Energii z 30 listopada 2021 r.

Procedura uzyskania obejmuje ocenę potencjału poprawy efektywności energetycznej, wykonanie audytu efektywności energetycznej, doradztwo i ustalenie szczegółów planowanej inwestycji, przygotowanie i złożenie wniosków do URE, rozpoczęcie inwestycji i jej zakończenie, a  następnie wykonanie i złożenie audytu powykonawczego. Efektem jest otrzymanie Białego Certyfikatu. Ma on postać papieru wartościowego i może być przedmiotem handlu na Towarowej Giełdzie Energii w Warszawie. Ceny Białych Certyfikatów kształtują się obecnie na poziomie 2 150 zł – 2 200 zł za 1 TOE. Stabilność ceny determinuje jednostkowa opłata zastępcza, wynikająca z zapisów ustawy, która wynosi w 2024 -  2 110 zł. Wysokość jednostkowej opłaty zastępczej za każdy kolejny rok zwiększa się o 5 % w stosunku do wysokości jednostkowej opłaty zastępczej obowiązującej za rok poprzedni.

Prelegent szczegółowo przybliżył przykłady wielu rozwiązań  modernizacyjnych i ich efekty, przekładające się na Białe Certyfikaty.

Rekompensata za obniżenie poboru

Inną formułę korzyści dla dostawców mocy energii elektrycznej przedstawił Bogumił Ciżowski z Enspirion, należącej do Grupy Orlen. Otóż jednym ze sposobów na rekompensatę kosztów energii elektrycznej jest DSR, który polega na czasowym obniżeniu poboru mocy z sieci na polecenie PSE w zamian za wynagrodzenie. Taka redukcja trwa godzinę, a jeśli chodzi o moc określoną do redukcji to jest określana wspólnie z danym podmiotem na podstawie audytu i weryfikowana z produkcją. Przyczynia się do zachowania stabilności w Krajowym Systemie Energetycznym w przypadku wystąpienia krytycznej sytuacji bilansowej zwłaszcza w godzinach szczytowego zapotrzebowania na energię elektryczną oraz pozwala na redukcję emisji CO2 nawet o 700 kg/MWh.

Enspirion jest agregatorem i dostawcą mocy energii elektrycznej dla Polskich Sieci Elektroenergetycznych. Obecnie agreguje ponad 150 klientów, z którymi razem dba o bezpieczeństwo systemu. W 52 obiektach zarządza 1355 PPE na ponad 500 obiektach zlokalizowanych w całej Polsce. Moc u klientów wynosi ponad 1,3 GW.

- W ramach realizacji obowiązku mocowego w Rynku Mocy w latach 2021 – 2023 klienci Enspirion zrealizowali 72 wezwania, w tym testy redukcji zapotrzebowania, testowe okresy przywołania oraz okresów przywołania – mówił prelegent. - Średni poziom realizacji naszych obowiązków mocowych to 154 %. Optymalizacja poziomu mocy zagregowanej w jednostkach Enspirion pozwala na zwiększenie bezpieczeństwa realizacji obowiązku mocowego. Korzyści z realizacji usług elastyczności z Enspirion są spore. Wykorzystanie potencjału elastyczności zapotrzebowania na energię pozwoli na uzyskanie przychodu do 350 tys. zł/rok za każdy MW, bez ponoszenia kosztów inicjacji usługi. Biznes opieramy na kontraktach z pięcioletnim wyprzedzeniem i proponujemy partnerom konkretne stawki do 2028 roku.

Prelegent omówił proces redukcji przez ograniczenie poboru energii elektrycznej z sieci przez nieprzerwany okres 1 godziny. Wartość redukcji wyliczana jest jako różnica wartości profilu bazowego po korekcie oraz poboru energii elektrycznej z sieci w czasie godziny redukcji. Różnica ta nie może być mniejsza niż wartość zadeklarowana w Umowie Mocowej. 

Niewykorzystany potencjał produkcji energii elektrycznej z OZE powoduje wzrost emisyjności polskiej gospodarki. Przesunięcie zapotrzebowania z godzin o niskiej generacji z OZE na godziny o znaczącym udziale tych źródeł w miksie może spowodować ograniczenie emisji o ok. 700 kg/MWh.

- Udział w innowacyjnej usłudze DSR jest dowodem świadomości energetycznej przedsiębiorstwa – przekonywał prelegent. - Dostosowanie poboru energii elektrycznej do sytuacji w Krajowym Systemie korzystnie wpływa na ocenę w obszarze ESG. Służy temu też mądre zarzadzanie energią w firmie przez system zdalnego pomiaru energii ENFLOW. - Jest to innowacyjne rozwiązanie, które pozwala na żywo śledzić zużycie energii i podpowiada co robić, by można było płacić za nią jak najmniej.