Według badań przeprowadzonych przez GUS aż 80% potrzeb energetycznych budynku stanowi energia cieplna zasilająca centralne ogrzewanie oraz ciepłą wodę użytkową. Z tego względu właściciele domów powinni zwracać szczególną uwagę na to, jakie urządzenia grzewcze montują w swoich budynkach. Zazwyczaj dokonują wyboru między kotłami kondensacyjnymi oraz pozornie tańszymi kotłami tradycyjnymi. Które z tych urządzeń jest efektywniejsze? Odpowiedzi zostały przygotowane przez specjalistów z firmy Vaillant.

Kotły kondensacyjne a kotły tradycyjne – zasada działania

Zarówno kotły konwencjonalne, jak i kotły kondensacyjne spalają paliwo (gaz ziemny, olej) i w ten sposób zostaje wytworzone ciepło. Przy spalaniu paliwa powstają również spaliny, złożone z dwutlenku węgla, pary wodnej i tlenków azotu.

Szacuje się, że w trakcie spalania 1 m³ gazu ziemnego wytwarza się 2 m³ pary wodnej, zawierającej dużo energii cieplnej. W kotłach konwencjonalnych spaliny osiągają bardzo wysokie temperatury, sięgające nawet 160°C. To ciepło jest marnowane, ponieważ spaliny wydostają się przez komin na zewnątrz budynku razem z zawartą w nich energią. Łączne straty kominowe dla tradycyjnych kotłów zasilanych gazem ziemnym wynoszą ok. 17%.

W kotłach kondensacyjnych olejowych z kolei temperatura spalin zostaje obniżona do około 47°C. W gazowych kotłach kondensacyjnych punkt pracy, czyli punkt, z którego zaczyna się kondensacja pary wodnej, wynosi mniej niż 57°C. Umożliwia to wykorzystanie zawartego w parze ciepła do ogrzewania domu i wody. Dzięki temu straty kominowe dla kotłów kondensacyjnych wynoszą zaledwie 1%. Warto też pamiętać, że nieco wyższa temperatura zasilania gazowych kotłów kondensacyjnych obniża koszty inwestycyjne, ponieważ pozwala zmniejszyć powierzchnię grzejników w domu.

Efektywność instalacji grzewczej dla kotłów kondensacyjnych

Odzyskiwanie ciepła skraplania ze spalin zwiększa sprawność kotłów kondensacyjnych. W tradycyjnych piecach sprawność mogła wynosić maksymalnie 100% dla wartości opałowej paliwa, natomiast w urządzeniach wykorzystujących zjawisko kondensacji następuje wzrost sprawności nawet do 108%. Natomiast dla wartości ciepła spalania sprawność wynosi ok. 98–99%.

Warto jednak pamiętać, że o sprawności urządzeń grzewczych nie decyduje tylko ich rodzaj. Jeśli właściciele chcą zadbać o jak najlepsze działanie kotłów kondensacyjnych, powinni zwrócić uwagę na:

• miejsce zabudowy kotła kondensacyjnego – urządzenie osiągnie większą sprawność w pomieszczeniach ogrzewanych niż nieogrzewanych. Co ważne, dzięki zamkniętej komorze spalania kotły kondensacyjne mogą zostać umieszczone np. kuchniach czy łazienkach. W ten sposób nie trzeba będzie wyznaczać specjalnego pomieszczenia na kotłownię;
• montaż dodatkowego regulatora – tego rodzaju urządzenia pozwalają kontrolować i dostosować pracę kotłów do oczekiwań domowników oraz temperatury wewnętrznej i zewnętrznej. Największą sprawność zapewnią kotły kondensacyjne z regulatorem pogodowym, który będzie analizował temperaturę z dwóch źródeł – pomieszczenia w domu i otoczenia budynku;
• tryb podgrzewania ciepłej wody użytkowej – zanim wprowadzono kotły kondensacyjne z zasobnikami warstwowymi, przygotowanie CWU znacznie zmniejszało sprawność kotła. Dzięki nowoczesnym zasobnikom zostaje utrzymana wysoka wydajność podgrzewania wody użytkowej – przez to obniża się temperatura wody grzewczej, która powraca do kotła, co przekłada się na większą efektywność kondensacji pary wodnej ze spalin.

Kotły kondensacyjne czy kotły konwencjonalne – większa oszczędność energii

Choć wymiana starego pieca na nowy kocioł kondensacyjny może kosztować nawet kilkanaście tysięcy złotych brutto, w dłuższej perspektywie bardzo się opłaca. Stare, tradycyjne kotły po kilku lub nawet kilkunastu latach eksploatacji mają coraz mniejszą sprawność, przez co zużywają znacznie większe ilości paliwa. Są więc droższe w eksploatacji od nowoczesnych kotłów kondensacyjnych.

Właściciele domów, którzy zastanawiają się nad modernizacją instalacji grzewczej, mogą skorzystać z nowego rządowego programu „Czyste Powietrze”. Dzięki niemu można uzyskać dotację lub ubiegać się o pożyczkę na montaż nowych kotłów kondensacyjnych. Maksymalna kwota, od której będzie liczona dotacja na kocioł kondensacyjny, to aż 15 tysięcy złotych. Pozostałe koszty termomodernizacji zostaną przekazane w formie pożyczki, co pozwoli właścicielom domów na montaż nie tylko nowego kotła kondensacyjnego, ale też innych urządzeń tworzących zintegrowany system grzewczy, np. pomp ciepła, a nawet kolektorów słonecznych.