Nowe przepisy prawne z października 2016 nakazują dużym przedsiębiorstwom wykonanie pierwszego audytu energetycznego w ciągu kolejnego roku. Czasu zostało niewiele, bo może on trwać aż 5 miesięcy. Przedsiębiorcy już teraz muszą zdecydować się na wybór oferty audytu, biorąc pod uwagę rzeczywiste koszty jego przeprowadzenia.

W 2017 roku firmy muszą obowiązkowo wykonać pierwszy audyt energetyczny do 30 września, co wynika z nowych przepisów o efektywności energetycznej. Dla zarządów dużym wyzwaniem jest wybór grupy audytorskiej, ponieważ przekazywane im oferty audytu znacząco się różnią. W swoich prezentacjach firmy audytorskie często nie prezentują pełnych kosztów audytu, jakie musi ponieść zleceniobiorca.

Wybór można sprowadzić do czterech opcji. Tylko przy jednej z nich nie trzeba liczyć się z koniecznością oddelegowania specjalisty do współpracy z audytorem, który zapewni mu warunki do działania w zakładzie. Kolejną kwestią jest pozyskanie kosztownego sprzętu pomiarowego do precyzyjnego wyliczania poboru energii, bez którego nie można wykonać kompletnego audytu. Są to czynniki, z powodu których audyt może kosztować więcej, niż wykazuje ogólna oferta.

Firma bierze udział w realizacji audytu

Pierwszą opcją wykonania audytu energetycznego jest oddelegowanie pracownika do przeprowadzenia wewnętrznych pomiarów audytowych, które zostaną przekazane do analizy zewnętrznej firmie. Nasz inżynier będzie musiał poświęcić część obowiązków, przejmując odpowiedzialność za dobór układów pomiarowych, ich instalację i pomiary rozpływu i zużycia energii w zakładzie. Z tego powodu jest to rozwiązanie dla przedsiębiorstw z kompetentnym działem technicznym. Koszty związane z częścią „wewnętrzną” audytu są pokrywane przez zleceniodawcę. W zależności od jakości pomiarów oraz doświadczenia audytorów, którzy będą je analizować, wyniki mogą pozwolić na opracowanie strategii proefektywnościowej, wskazującej sposoby optymalizacji kosztów energetycznych.

W drugiej opcji firma może przeprowadzić audyt energetyczny wewnętrznie, gdzie zewnętrzni audytorzy przeprowadzą jedynie nadzór projektu.  Pracownicy będą mogli zadbać o część pomiarową audytu jak i o przygotowanie jego dokumentacji. Powodzenie tej operacji w pełni zależy od środków, jakimi dysponuje firma z uwzględnieniem niezbędnego sprzętu i kosztów przeszkolenia pracowników. W rezultacie tego audytu firma ma największą szansę na opracowanie dobrych propozycji działań proenergetycznych. W końcu nikt nie zna zakładu lepiej od jego własnych pracowników. Dodatkowo ten rodzaj audytu może być dobrym wstępem do opracowania długofalowej strategii optymalizacji kosztów energetycznych i docelowo wdrożenia systemu zarządzania energią. W obu przypadkach oferty audytu są na poziomie 30-50 tys. zł. Mamy także duże szanse, że zaproponowane działania będą wystarczającą podstawą do wystąpienia o białe certyfikaty.

Zlecamy audyt na zewnątrz

Jeśli z góry zakładamy wystąpienie o białe certyfikaty, mamy do wyboru trzecią opcje - Możemy zlecić zewnętrznemu wykonawcy pełną realizację audytu na bazie jego własnych pomiarów wykorzystania energii. Przekazując wszystkie operacje na zewnątrz minimalizujemy pole błędu i mamy większą pewność, że audyt będzie spełniał obowiązkowe normy prawne. Otrzymamy też propozycję działań proefektywnościowych, których wdrożenie może nie tylko przyczynić się do zmniejszenia kosztów energetycznych przedsiębiorstwa, ale jednocześnie będzie podstawą do wystąpienia o dofinansowanie inwestycji. Jednak w każdym przypadku, jakość audytu zależy od doświadczenia i solidności firmy audytorskiej – wyjaśnia inżynier Paweł Frankowski z WAGO, producenta automatyki i dostawcy autonomicznych systemów pomiarowych. Profesjonalny audyt odciąża firmę z części czasochłonnych zadań, chociaż nadal wymaga oddelegowania pracownika – musi on chociażby nadzorować montaż układów pomiarowych. Koszt takiego audytu może sięgnąć kilkuset tys. zł. Ponieważ przede wszystkim oferują go firmy, które jednocześnie świadczą usługi pozyskiwania funduszy na inwestycje, w tej cenie często są uwzględnione dodatkowe koszty wystąpienia o świadectwa efektywności energetycznej.

Ostatnią z omawianych opcji wykonania audytu energetycznego jest zlecenie jego realizacji na zewnątrz na podstawie przekazanych do analizy rachunków za prąd, ciepło, gaz i paliwo wraz z opisem rozdziału energii w zakładzie. Ponieważ nie wykonujemy tutaj pomiarów energii, koszt audytu będzie odpowiednio niski - od 30 do kilkudziesięciu tys. zł. Biorąc pod uwagę ilość zadań do realizowania, dla firmy będzie to najprostsze rozwiązanie. Chociaż w świetle prawa ten rodzaj audytu jest wystarczający, jego wyniki mogą zostać zakwestionowane przez URE (Urząd Regulacji Energetyki), co naraża firmę na dotkliwe kary finansowe. Analiza energetyki oparta na samej dokumentacji nie jest wystarczająca do opracowania propozycji optymalizacji zużycia energii, a możliwości aplikowania po białe certyfikaty są tutaj również ograniczone.

Jeżeli wyłącznie chcemy wypełnić obowiązek nałożony przez ustawodawcę, to warto rozważyć czwartą opcję, czyli audyt w oparciu „o rachunki”. Istnieje ryzyko odrzucenia wyników audytu przez URE, ale wciąż możemy się od tej decyzji odwołać ze względu na nieprecyzyjne zapisy ustawy. Audyt w „wewnętrznej” opcji wybieramy wtedy, gdy możemy liczyć na wsparcie pracownika technicznego, który potrafi obsłużyć infrastrukturę elektrotechniczną firmy. Gdy takiej osoby brakuje, przedsiębiorstwo powinno rozważyć jej zatrudnienie. Pełne zlecenie audytu energetycznego na zewnątrz ma sens w przypadku, gdy firma nie jest w stanie zorganizować się wewnętrznie pod kątem zasobów i ludzi potrzebnych do jego realizacji. Przy wyborze metodyki audytu warto mieć na celu opracowanie strategii energooszczędności dla przedsiębiorstwa, której późniejsza realizacja pomoże zoptymalizować koszty za energię w zakładzie.