Przewiduje się, że wartość rynku systemów zarządzania oświetleniem przez kolejne lata będzie rosła w tempie przekraczającym 20% w skali roku. Popularność tego typu rozwiązań to nie tylko kwestia mody. Za słusznością ich wdrożenia przemawiają coraz niższe koszty inwestycji i rozwój technologii, przynoszący znaczące oszczędności – szczególnie w okresie letnim.

Według raportu Markets and Markets, globalna wartość sprzedaży układów inteligentnego oświetlenia przekroczy w 2020 roku poziom 8 miliardów dolarów, osiągając w pięcioletniej perspektywie średnią stopę wzrostu równą 22,07%. Czynnikami napędzającymi ten dynamiczny rozwój są przede wszystkim: upowszechnienie sprzyjającej sterowaniu technologii LED oraz stopniowe upraszczanie procesu projektowania i zarządzania funkcjonowaniem systemów opraw.

Najnowsze rozwiązania są jeszcze bardziej przyjazne użytkownikom, a czas zwrotu z inwestycji w nie – coraz krótszy. Dzięki temu, skala oszczędności – nawet przy uwzględnieniu wszystkich kosztów – jest znacząca. Ze względu na specyfikę tej pory roku, szczególnie dużo można zyskać, instalując system zarządzania oświetleniem przed latem, kiedy to dni stają się dłuższe, a do hal dociera najwięcej światła dziennego.

Działanie czujników obecności i światła dziennego

Najpopularniejszymi typami sensorów, wykorzystywanymi w systemach zarządzania oświetleniem jako źródło danych decydujących o zmianie parametrów funkcjonowania opraw, są czujniki światła dziennego oraz obecności.

– Czujniki natężenia światła dziennego pozwalają na dostosowanie pracy opraw do ilości naturalnych promieni słonecznych docierających do hal przez okna i dachowe świetliki. Sensory mierzą aktualne natężenie światła we wskazanych strefach. Dane są porównywane z pożądanymi wielkościami, wynikającymi z wymagań normatywnych i wewnętrznych regulacji przedsiębiorstwa. W wyniku analizy, procesory sterujące oprawami otrzymują informację, z jaką mocą powinny one działać, by emitować światło o wymaganym dla wykonywania określonych zadań natężeniu – mówi Maciej Gronert, projektant oświetlenia w firmie TRILUX Polska.

– Wdrożenie systemu sterowania działającego w oparciu o czujniki światła dziennego pozwala na istotne oszczędności. Szczególnie dużo można zyskać w miesiącach letnich, kiedy dzień jest długi, a światło słoneczne wystarczająco intensywne. Wówczas można znacząco ograniczyć pobory energetyczne związane z utrzymaniem optymalnych parametrów oświetlenia – tłumaczy ekspert.

Inteligentne układy sterowania oświetleniem pozwalają na optymalizację pracy opraw również w zależności od przebywania ludzi w konkretnych strefach. Czujniki ruchu rejestrują ich obecność, rozświetlając aktualnie używane stanowiska robocze czy alejki pomiędzy regałami. Gdy w danym punkcie obiektu nikogo nie ma, wysyłany jest sygnał obniżenia natężenia światła bądź jego całkowitego wygaszenia – w zależności specyfiki pracy w danym przedsiębiorstwie.

– Najodpowiedniejsze parametry dla poszczególnych stref ustalane są na podstawie obserwacji ruchu w zakładzie. W celu zapewnienia optymalnych warunków funkcjonowania i wygenerowania jak największych oszczędności, zmiany konsultuje się także z pracownikami – mówi Maciej Gronert. – Od niedawna, na rynku są dostępne innowacyjne interfejsy dla projektantów i użytkowników systemów oświetleniowych, umożliwiające wprowadzanie zmian ustawień z poziomu tabletu lub smartfona. Rozwiązania, których przykładem jest aplikacja LiveLink, sprawiają że tryb pracy oświetlenia może dostosować nie tylko planista czy technik, ale także inwestor i użytkownik końcowy – dodaje ekspert TRILUX Polska.

Skala oszczędności uzyskiwanych dzięki wdrożeniu systemu zarządzania oświetleniem

Jedną z ciekawszych inwestycji tego typu na polskim rynku była kompleksowa realizacja inteligentnego systemu opraw LED przeprowadzona przez firmę TRILUX Polska w magazynie Browaru Białystok. W wytwarzającym przeszło 1,5 miliona hl piwa rocznie zakładzie, w wyniku wymiany źródeł światła i wdrożenia układu zarządzania, około czterokrotnie zmniejszono ilość energii elektrycznej, potrzebnej do zapewnienia odpowiednich warunków oświetleniowych.

Oprócz sensorów obecności i światła dziennego, zastosowano tam również czujniki odległości, dzięki którym system jest w stanie rozpoznać stopień zapełnienia przestrzeni magazynowej. Oprawy są automatycznie wyłączane w obszarach zajętych przez palety – tak, aby nie oświetlać miejsc chwilowo nieużytkowanych przez pracowników.

Zastane metalohalogenkowe oprawy high-bay zastąpiono ledowymi liniami szybkiego montażu. Modernizacji dopełniła wymiana oświetlenia zewnętrznego. W miejsce rozmieszczonych na elewacji zakładu wysokoprężnych lamp sodowych starej generacji zainstalowano diodowe źródła światła, zapewniające zmniejszenie zużycia energii o około 50%.

– W browarze Kompanii Piwowarskiej na skutek modernizacji oświetlenia, związane z nim średnie zużycie energii elektrycznej zmalało w okresie zimowym z 24 do 6 kW. Latem oszczędności były jeszcze większe – mówi Filip Gabryelczyk, odpowiedzialny za realizację w Browarze Białystok ekspert firmy TRILUX Polska.

– Czas zwrotu z inwestycji został oszacowany na 1 rok i 7 miesięcy. Po tym okresie, oszczędności wynikające ze zmniejszenia kosztów pobieranej energii przekładają się na czysty zysk dla inwestora – podsumowuje ekspert firmy TRILUX Polska.